Γράφει:

Ο Χρήστος Μουσουλιώτης

Όταν έγραφα στο βιβλίο μου ήδη από το 2009 ότι οι λάμπες «οικονομίας» προκαλούν σοβαρές ασθένειες στους ανθρώπους, κανένα από τα ελληνικά ΜΜΕ δεν ασχολήθηκε με το ζήτημα, ούτε  παρουσίασαν έστω  μια από τις πάμπολλες διαθέσιμες επιστημονικές έρευνες που ήδη υπήρχαν και το αποδείκνυαν, αν εικάσουμε ότι δεν πήραν είδηση τη δική μου δουλειά.

 

κυβερνώντες αλλάξτε μυαλά

Η συμβουλευτική επιστημονική επιτροπή τής Κομισιόν η οποία ασχολήθηκε με το ζήτημα των βλαβών στην υγεία από τις λάμπες «οικονομίας» με μια ύποπτα καλυμμένη αναφορά (το φως είναι κυρίαρχη συνιστώσα τής ζωής) στο πρώτο της αντιεπιστημονικό πόρισμα τού 2008, κατάφερε να δώσει το πράσινο φως στην Κομισιόν για να ισχυριστεί ότι η χρήση «οικονομικών» είναι απολύτως ασφαλής και να τις επιβάλλει με φασιστικό τρόπο στη ζωή μας. Αυτή την επικίνδυνη ανοησία υιοθέτησαν οι κυβερνήσεις των κρατών – μελών, για να προωθήσουν στη συνέχεια το ίδιο  πράσινο παραμύθι περιβαλλοντικές οργανώσεις, ξερόλες δημοτικοί άρχοντες, άσχετοι εκδότες εφημερίδων και καναλάρχες όπως και αδαείς καταναλωτές.

Στο δεύτερο πόρισμά της η επιστημονική επιτροπή τής Κομισιόν παραδέχτηκε ωμά ότι η χρήση τεχνητού φωτός κατά τη νύχτα προκαλεί αμέτρητες βλάβες στην υγεία και πολλά άλλα που αν τα είχε υποστηρίξει στο πρώτο πόρισμά της θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να πάρουν το πράσινο φως οι λάμπες «οικονομίας». Αν και η επιστημονική επιτροπή, δηλώνει ότι οι λάμπες είναι ασφαλείς, ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι …δεν γνωρίζει τις πιθανές δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία από τις υπεριώδεις που εκπέμπουν σε δικαίους και αδίκους σε περίπτωση μακροχρόνιας χρήσης(!) Αυτή η απίστευτη δήλωση και άλλες τραγελαφικές συνιστούν σκάνδαλο αλλά ουδείς δείχνει να συγκινείται.

Η έρευνά μου με τίτλο: «Η δολοφονία τής υγείας με την αναστολή λειτουργίας τής επίφυσης από τις λάμπες οικονομίας»* με πάνω από 250 παραπομπές σε επιστημονικά άρθρα, αποδείκνυε ότι τα τεχνητά φώτα και ειδικά οι λαμπτήρες «οικονομίας» προκαλούν μύριες όσες βλάβες στην υγεία. Δυστυχώς για την υγεία των αναγνωστών, ακροατών και τηλεθεατών πέρασε  «απαρατήρητο» από τα ΜΜΕ.

Ευτυχώς και επιτέλους(!) έστω και αργά, δεν πέρασε  απαρατήρητο το άρθρο τού περιοδικού  «Nature», στο οποίο παρουσιάζεται (για εκατοστή φορά) η θέση ότι «το νυχτερινό φως βλάπτει την υγεία», δημοσιευμένο στον ιστότοπο in.gr και όχι στα «Νέα» ή στο «Βήμα». Το μείζον αυτό ζήτημα που αφορά όχι μόνο την υγεία όλων των Ελλήνων, αλλά όλων των κατοίκων τής Γης, έχει εμφανισθεί κατ’ επανάληψη στα διεθνή ΜΜΕ. Στην περίπτωσή μας δεν υπήρξε ουδεμία παρουσίαση. Ωστόσο, ήρθε ο καιρός και για εμάς τους ταπεινούς και παραπεταμένους και το κατωτέρω κείμενο αξιολογήθηκε ως έλασσον εμφανιζόμενο (μόνο) σε αναγνώστες τού ηλεκτρονικού τύπου. Εν πάση περιπτώσει, δεκτή ως απλό λάθος η ολιγωρία και ίσως η περιορισμένη γνωσιακή αντιληπτικότητα κάποιων εκ τού Συγκροτήματος και όλων των άλλων ΜΜΕ.

Περιμένω να διαπιστώσω εάν στο εξής τα ΜΜΕ θα  αντιληφθούν την κρισιμότητά του. Ελπίζω να το συνδέσουν με τα φώτα που βρίσκονται τις νύχτες πάνω στα, ή πάνω από τα γραφεία των εργαζομένων τους, ερμηνεύοντας σωστά την εξής φράση:

«Δεν λέω ότι πρέπει να καθόμαστε στο απόλυτο σκοτάδι, συνιστώ όμως να ανάβουμε λιγότερες λάμπες και να χρησιμοποιούμε λιγότερο έντονους γλόμπους» λέει ο Δρ Χάταρ.

Η σημασία τής άνω πρότασης που υπάρχει στο κείμενο τού in.gr γίνεται διαγεύστερη εάν διαβάσουν την εξιστόρηση γεγονότων και τις παραπομπές που υπάρχουν στο σχετικό κείμενο που έχω γράψει εδώ και καιρό:

Ιδού λοιπόν ένα πολύ μικρό απόσπασμα από το θέμα: «Η δολοφονία τής υγείας με την αναστολή λειτουργίας τής επίφυσης από τις λάμπες οικονομίας»:

Ακολούθησαν αμέτρητες επιστημονικές εργασίες, οι οποίες με κάθε τρόπο τεκμηρίωναν ότι η έκθεση σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια τής νύχτας επιφέρει μύριες παρενέργειες στην υγεία ανθρώπων και ζώων, ενώ τη δεκαετία τού 1980 υπήρξαν και οι πρώτες εργασίες που ανέφεραν ότι η φωτεινή ρύπανση κατά τη νύχτα μέσω τής καταστολής μελατονίνης που επιφέρει, ίσως προκαλεί καρκίνο στον άνθρωπο.[1][2][3]

Το 1986 ήρθε μια ακόμα έρευνα σταθμός, με την οποία αποδείχθηκε ότι είναι δυνατό να αλλάξουν οι κιρκάδιοι ρυθμοί στους ανθρώπους ακόμα και αν αυτοί κοιμούνται  σταθερή ώρα τα βράδια, με τη χρήση έντονου τεχνητού φωτός (2.500 lux), με το ξεκίνημα τής νύχτας το οποίο  έχει τη δυνατότητα να αναστείλει τον κιρκάδιο κύκλο ακόμα και κατά έξι ώρες![4]

Ακολούθησαν πολλές ακόμα εργασίες που έδειχναν με πολλούς τρόπους ότι το τεχνητό νυχτερινό φως διαταράσσει τον κιρκάδιο κύκλο.[5][6] Ωστόσο, η βαθύτερη κατανόηση των προβλημάτων που προκαλεί το τεχνητό φως των λαμπτήρων φθορισμού ήρθε το 2001 από τον πανεπιστημιακό καθηγητή νευροφυσιολογίας George Brainard[7] (Τζορτζ Μπρέιναρντ) από το Πανεπιστήμιο Thomas Jefferson, ο οποίος αναρωτιόταν στη διάρκεια τής μακράς επιστημονικής πορείας του, ποιο είδος φωτός καταστέλλει περισσότερο την έκκριση μελατονίνης. Ελέγχοντας ποικίλες χρωματικές φασματικές επιδράσεις σε ανθρώπους, από τα 420 έως τα 600 νανόμετρα, βρήκε με τη βοήθεια συναδέλφων του, ότι οι συχνότητες φωτός που καταστέλλουν δραστικά τη μελατονίνη βρίσκονται στο φάσμα των 446-477 νανομέτρων και ότι η πλέον δραματική καταστολή συμβαίνει στα 470 νανόμετρα,[8] (μια συχνότητα που είναι σε πλήρη ισχύ στις λάμπες φθορισμού και τις «οικονομικές»).

Το 2003 ο Δρας Μπρέιναρντ δήλωσε χωρίς περιστροφές με συνέντευξή του στο τηλεοπτικό αμερικανικό δίκτυο ABC[9]  ότι δεν πρέπει οι εργαζόμενοι όταν πάνε σπίτι τους και θέλουν να ξεκουραστούν να έχουν ένα έντονο φως δίπλα τους, όπως π.χ. οι λάμπες «οικονομίας». «Αυτό που θέλεις – διευκρίνισε –  είναι ένα απαλότερο φως που βρίσκεται περισσότερο προς το τέλος τού φάσματος που είναι το κίτρινο». Με άλλα λόγια ακριβώς αυτό το φάσμα που έχουν σε αφθονία οι λάμπας πυράκτωσης, και όχι οι «οικονομικές»}.

Σε ένα άλλο σημείο τής έρευνάς μου υπάρχει μια ακόμα σαφέστερη αναφορά:

{Τα νέα ευρήματα που έδειξαν ότι λαμπτήρες φθορισμού, οι απόγονοί τους λαμπτήρες «οικονομίας», οι LED και γενικότερα κάθε λαμπτήρας που εκπέμπει  στο ισχυρό φάσμα τού μπλε, είναι επικίνδυνοι για την υγεία ήρθαν από ερευνητές οι οποίοι με δορυφορικές μετρήσεις παρατήρησαν τα επίπεδα έντασης φωτός σε δρόμους, όπου ήταν τοποθετημένες τέτοιες λάμπες. Αυτά τα ευρήματα ήταν άκρως ανησυχητικά.

Το πρώτο δεδομένο που έγινε γνωστό από το πανεπιστήμιο τής Χάιφας το 2008 ήταν ότι ο καρκίνος τού στήθους αυξάνεται για τις γυναίκες που ζουν σε περιοχές με έντονο τέτοιο φως κατά τη νύχτα![10]

Η επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων ήρθε με μια ακόμα έρευνα τού ίδιου πανεπιστημίου, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο τού Κονέτικατ, μετά την ανάλυση των εστιών τεχνητού φωτός σε 146 κράτη – χρησιμοποιώντας εκ νέου δεδομένα από δορυφόρο τής NASA, τα οποία έδειξαν ότι το τεχνητό νυχτερινό φως, προκαλεί σημαντική αύξηση τού καρκίνου τού προστάτη στους άνδρες![11]

Ένας εκ των επιστημόνων που διεξήγε τις προαναφερόμενες έρευνες έκρουσε τον κώδωνα τού κινδύνου για τους λαμπτήρες «οικονομίας». Υπογράμμισε ότι το φως των συμπαγών λαμπτήρων φθορισμού καταστέλλει περισσότερο τη μελατονίνη σε σχέση με το φως των λαμπτήρων πυράκτωσης και ως εκ τούτου είναι λαθεμένη η βιαστική προώθησή τους, επειδή μπορεί να δημιουργήσει καταστροφή στην υγεία των ανθρώπων τα επόμενα είκοσι χρόνια, ένα γεγονός που δεν θα είναι δυνατό ν’ αντιστραφεί(!)[12] Το ανήκουστο που έγινε είναι, ότι ουδείς αντέκρουσε τα επιχειρήματά του, αλλά και ουδείς έδειξε να τον άκουσε. Ούτε καν η αρμόδια επιστημονική επιτροπή τής Κομισιόν, η οποία εκείνη την εποχή ερευνούσε τις παρενέργειες στην υγεία σε ορισμένες  – μόνο – ομάδες πασχόντων πολιτών.

Ένα ακόμα συγκλονιστικό εύρημα έγινε γνωστό το 2010, δυο χρόνια μετά τις αναλύσεις από τις φωτογραφίες των δορυφόρων (το 2008), πάλι από το πανεπιστήμιο τής Χάιφας. Παρατηρήθηκε ότι τρωκτικά που ζούσαν σε 12ωρο κύκλο φωτός και 12ωρο κύκλο σκοταδιού, όταν κατά τη νύχτα δέχονταν μόνο μια ώρα τεχνητό φως σταματούσε η κυτταρική διαίρεση, ένα γεγονός που συνιστά βασικότατη διεργασία τής ζωής![13]

Μια άλλη εργασία βρήκε εμφανείς διαταραχές σε ανθρώπους που ακτινοβολήθηκαν για μια ολόκληρη ημέρα από δύο διαφορετικά είδη λαμπτήρων φθορισμού. Ο συγγραφέας[14] τής έρευνας προτείνει να μην εκτίθενται οι άνθρωποι σε μακρόχρονη ακτινοβολία από λάμπες φθορισμού, επειδή διαταράσσονται οι φυσιολογικές λειτουργίες τού οργανισμού!}.

Και το αποκορύφωμα τής πολιτικής και επιστημονικής ανευθυνότητας φαίνεται σαφώς κατωτέρω:

{Μια άλλη εργασία βρήκε εμφανείς διαταραχές σε ανθρώπους που ακτινοβολήθηκαν για μια ολόκληρη ημέρα από δύο διαφορετικά είδη λαμπτήρων φθορισμού. Ο συγγραφέας τής έρευνας προτείνει να μην εκτίθενται οι άνθρωποι σε μακρόχρονη ακτινοβολία από λάμπες φθορισμού, επειδή διαταράσσονται οι φυσιολογικές λειτουργίες τού οργανισμού!

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό εργαστηριακό εύρημα, που θα έπρεπε ήδη να έχει δρομολογήσει συναγερμό – σχετικά με τις λάμπες «οικονομίας» και την πλειοψηφία των λαμπτήρων φθορισμού και LED  – είναι το παρακάτω:

Το 2005, δηλαδή 3 χρόνια πριν το αντιεπιστημονικό πόρισμα τής επιστημονικής επιτροπής τής ΕΕ, τρία δείγματα μελατονίνης συλλέχθηκαν από 12 υγιείς γυναίκες σε διαφορετικές ώρες. Το πρώτο κατά τη διάρκεια τής ημέρας. Το δεύτερο κατά τη διάρκεια τής νύχτας, έπειτα από δύο ώρες ύπνου μέσα σε απόλυτο σκοτάδι και το τρίτο μετά από ύπνο στη διάρκεια τής νύχτας αφού είχε προηγηθεί έκθεση 90 λεπτών σε φώτα φθορισμού.

Ακολούθως τα δείγματα μελατονίνης διαχύθηκαν σε αναπτυσσόμενους ανθρώπινους καρκινικούς όγκους που είχαν εισαχθεί σε πειραματόζωα. Το εκπληκτικό εύρημα ήταν ότι το αίμα που είχε ληφθεί μετά το δίωρο ύπνο τής ομάδας γυναικών που δεν είχε εκτεθεί σε φώτα φθορισμού,  ανέστειλε την εξέλιξη των καρκινικών κυττάρων, επειδή περιείχε τα φυσιολογικά επίπεδα μελατονίνης.

Το αίμα που ελήφθη από την ίδια ομάδα γυναικών ύστερα από ύπνο, αλλά να έχουν εκτεθεί πριν κοιμηθούν για 90 λεπτά σε λάμπες φθορισμού, όπως και το αίμα τής ημέρας, έδειξαν ανησυχητική εξέλιξη. Η ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων και η εξέλιξη των καρκινικών διαδικασιών επιταχύνθηκε, επειδή τα επίπεδα μελατονίνης και στα δύο δείγματα ήταν ελάχιστα!

Οι επιστήμονες έκαναν επίσης το εξής καταπληκτικό. Ακτινοβολώντας τρωκτικά με λάμπες φθορισμού παρατήρησαν ότι όσο αυξανόταν η ένταση φωτός τόσο μειωνόταν η μελατονίνη στο αίμα τους και ταυτόχρονα τόσο αυξάνονταν οι καρκινικές διεργασίες στον οργανισμό τους.

Αυτή η απλή σε σύλληψη αλλά επαναστατική στις προεκτάσεις της επιστημονική έρευνα, που ανακοινώθηκε από το 2005, το ξαναγράφω, τρία χρόνια πριν η ΕΕ αποφασίσει να διεξάγει έρευνα για τα αποτελέσματα τού τεχνητού φωτός των λαμπτήρων «οικονομίας», αποτελεί κομβικό σημείο για να αντιληφθούν οι πολίτες, πόση αξία έχουν θεωρητικές αοριστολογίες επιστημονικών επιτροπών, όπως τής SCENIHR, που αγνοούν τέτοιες εργασίες και αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να φθάσουν σε  οποιοδήποτε συμπέρασμα για τη συσχέτιση μελατονίνης – τεχνητού φωτισμού από λαμπτήρες φθορισμού και LED, αλλά και τα παιχνίδια που παίζονται σε βάρος τους.

Ο επικεφαλής τού Εθνικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής Υγείας των ΗΠΑ Dr. David Schwartz αναφερόμενος στην εργασία τόνισε ότι «αποτελεί το πρώτο πειραματικό δεδομένο που δείχνει ότι το τεχνητό φως παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου τού μαστού», προσθέτοντας ότι «το σχετικό εύρημα θα ωθήσει τους επιστήμονες να αναπτύξουν νέες στρατηγικές στην εκτίμηση των επιδράσεων τού φωτός και άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων για την εμφάνιση τού καρκίνου».

«Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου είναι πέντε φορές μεγαλύτερος στα αναπτυγμένα έθνη σε σχέση με τα αναπτυσσόμενα» πρόσθεσε ο Dr. David Schwartz εκφράζοντας την εκτίμηση ότι «τα αποτελέσματα τής έρευνας δείχνουν ότι η αύξηση τού νυχτερινού τεχνητού φωτισμού, τόσο στους χώρους εργασίας όσο και στις κατοικίες αποτελεί  σημαντικό παράγοντα».

Ο επιδημιολόγος Richard Stevens από  το πανεπιστήμιο τού Κονέτικατ δήλωσε ότι  «η επιβεβαίωση τής σχέσης μεταξύ καρκίνου και τεχνητού φωτός θα έχει άμεση επίδραση στην παραγωγή και χρήση τεχνητού φωτός σε αυτή τη χώρα» και διευκρίνισε ότι «αυτή η παραγωγή θα περιλαμβάνει φώτα με φάσμα φωτός και ένταση που δεν θα διαταράσσει τη ροή μελατονίνης και το εσωτερικό ρολόι τού οργανισμού».

Επεξηγώντας ακόμα περισσότερο τη θέση του, προφανώς για εκείνους που προσποιούνται ότι δεν καταλαβαίνουν, τόνισε ότι «οι εργαζόμενοι σε κλειστούς χώρους κατά την ημέρα θα επωφελούντο περισσότερο από φως που μιμείται το φως τού Ήλιου και οι εργαζόμενοι κατά τη νύχτα με φώτα που δεν θα διαταράσσουν τους κιρκάδιους ρυθμούς και τα επίπεδα μελατονίνης», εννοώντας φυσικά ότι θα πρέπει να υπάρχουν δύο είδη τεχνητού φωτός. Το ημερήσιο θα πρέπει να βρίσκεται κοντά στο ηλιακό φως, όπως το φως των λαμπτήρων πυράκτωσης ή ακόμα καλύτερο με περισσότερο μπλε φάσμα και το νυχτερινό, από το οποίο θα απουσιάζει παντελώς το φάσμα τού μπλε. Με άλλα λόγια προέτρεψε έμμεσα αλλά σαφώς να ακυρωθεί στην πράξη κάθε ιδέα προώθησης των λαμπτήρων «οικονομίας»}.

Στη συνέχεια παραθέτω το κείμενο που δημοσιεύθηκε στο in.gr στις 15.11.2012.

http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231222210

«Σοβαρές παρενέργειες» από την έκθεση σε φως στη διάρκεια της νύχτας

Λονδίνο

Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, ο άνθρωπος ξυπνούσε την αυγή και έπεφτε για ύπνο με το ηλιοβασίλεμα. Ύστερα όμως ήρθε ο γλόμπος, η τηλεόραση και οι υπολογιστές.Έρευνα του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς σε πειραματόζωα έρχεται τώρα να προστεθεί στις ενδείξεις για τις παρενέργειες της ζωής μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες: η έκθεση στο φως στη διάρκεια της νύχτας φαίνεται ότι αυξάνει τα επίπεδα μιας ορμόνης του στρες, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και μαθησιακές δυσκολίες.Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο βρετανικό περιοδικό Nature, αφορά τα εξειδικευμένα κύτταρα του αμφιβληστροειδή τα οποία αντιλαμβάνονται το φως και βοηθούν στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού. Τα κύτταρα αυτά, γνωστά ως γάγγλια ipRGC, δεν σχετίζονται με τη λειτουργία της όρασης, ωστόσο είναι γνωστό ότι επικοινωνούν με περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη διάθεση, τη μνήμη και τη μάθηση.Οι ερευνητές γνώριζαν εξάλλου ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν τη λεγόμενη εποχική κατάθλιψη λόγω της μειωμένης διάρκειας της ημέρας το χειμώνα. Ορισμένοι από τους ασθενείς αυτούς βελτιώνονται μάλιστα με φωτοθεραπεία σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας.Η μελέτη του Τζον Χόπκινς πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, ωστόσο οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα συμπεράσματα ισχύουν και στον άνθρωπο, αφού τα γάγγλια ipRGC είναι σχεδόν ίδια και στα δύο είδη.Ο Σάμερ Χάταρ και οι συνεργάτες του υποχρέωσαν τα πειραματόζωα να ζουν έναν αφύσικο κύκλο που αποτελείται από 3,5 ώρες φωτός και άλλες τόσες σκότους. Προηγούμενα πειράματα είχαν δείξει ότι ο κύκλος αυτός δεν επηρεάζει τους κύκλους ύπνου-εγρήγορσης στα ποντίκια, ωστόσο η νέα μελέτη αποκάλυψε άλλες παρενέργειες.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις έδειξαν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, της κύριας ορμόνης που εκκρίνει ο οργανισμός σε συνθήκες στρες. Και οι συμπεριφορικές εξετάσεις έδειξαν ότι τα πειραματόζωα εμφάνιζαν τα συμπτώματα κατάθλιψης που είναι γνωστό ότι μπορούν να προκαλέσουν τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης: τα ζώα έπαψαν να ενδιαφέρονται για λιχουδιές όπως η ζάχαρη, κινούνταν λιγότερο και δεν πλησίαζαν νέα αντικείμενα που τοποθετούνταν στο κλουβί τους, όπως έκαναν τα πειραματόζωα στην ομάδα ελέγχου.

Επιπλέον, τα πειραματόζωα παρουσίαζαν προβλήματα μνήμης και μάθησης, όπως διαπιστώθηκε με τα στάνταρτ τεστ για την εκτίμηση αυτών των λειτουργιών.

Οι ερευνητές επισημαίνουν, τέλος, ότι η χορήγηση ενός αντικαταθλιπτικού μετρίασε τα συμπτώματα κατάθλιψης και διαταραχών της μνήμης, ένδειξη που συνηγορεί στην υπόθεση ότι τα προβλήματα μνήμης οφείλονταν στην κατάθλιψη.

Ακόμα, τονίζουν ότι τα συμπτώματα είναι πιθανό να εμφανίζονται στον άνθρωπο ακόμα και σε χαμηλά επίπεδα νυχτερινού φωτισμού.

«Δεν λέω ότι πρέπει να καθόμαστε στο απόλυτο σκοτάδι, συνιστώ όμως να ανάβουμε λιγότερες λάμπες και να χρησιμοποιούμε λιγότερο έντονους γλόμπους» λέει ο Δρ Χάταρ.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι τα γάγγλια ipRGC είναι ευαίσθητα στα μήκη κύματος του μπλε φωτός, οπότε οι θερμές λάμπες (που εκπέμπουν κοκκινωπό φως) είναι πιθανό να μετριάζουν το πρόβλημα.

 ——————————–

[1] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7434030

[2] http://aje.oxfordjournals.org/content/125/4/556.full.pdf+html?ijkey=6597cce922e1667ab4dc869225f99c39e78c8d52&keytype2=tf_ipsecsha

 [3] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3462341

 [4] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3726555

 [5] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10452336

 [6] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7772798

 [7] Ο καθηγητής George Brainard  eίναι γνωστός στην επιστημονική κοινότητα ως κορυφαίος επιστήμονας. Η NASA τον έχει εντάξει μεταξύ των μελών δύο επιστημονικών οργανισμών που μελετούν τους κιρκάδιους ρυθμούς των αστροναυτών και τη γενικότερη βιοφυσιολογία τους. Ανήκει στο «NASA, National Space Biomedical Research Institute» και ως επικεφαλής στην επιτροπή «Human Performance Factors, Sleep and Chronobiology», από το 2001 έως σήμερα (2010).

 [8] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11487664

 [9] http://www.abc.net.au/catalyst/stories/s968291.htm

 [10] http://www.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1203518556682&pagename=JPost%2FJPArticle%2FShowFull

 [11] http://www.health.am/cr/more/artificial-light-at-night-higher-risk-of-prostate-cancer/

 [12] http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/02/19/AR2008021902398.html

 [13] http://newmedia-eng.haifa.ac.il/?p=2875